De Soepkom van Hitler

Het begrip schuldig landschap is bekend, maar bestaat er ook zoiets als schuldig servies? Tenslotte heeft Hitler zelf deze kom in handen gehad. Er vegetarische soep uitgeslurpt en intussen aan bloed gedacht. Het stuk aardewerk is zo'n merkwaardig fragment dat de geschiedenis heeft overleefd, terwijl het Belgische dorp eromheen is gemangeld door de oorlog.

Brûly-de-Pesche heet dit houthakkersgehucht in het uiterste zuiden van Wallonië, dat voorjaar 1940 werd ontruimd door de Duitsers. Hitler had een hoofdkwartier nodig voor zijn Blitzkrieg tegen Frankrijk, dit leek een geschikte plek.

Binnen een paar weken was de Wolfsschlucht klaar, inclusief bunker en een zwembadje voor Hitler. Die kwam op 6 juni aanvliegen en hij moet hier een prima tijd hebben gehad. Commanderend en telefonerend vanuit houten barakken, 's avonds de vlotte opmars volgend op filmjournaals in de dorpskerk en tussendoor dus die groentensoep lepelend uit zijn grote, speciaal aangevoerde Führer-kom in de Beiers ingerichte herberg.

De afloop is bekend, en het oorlogstuig omgesmolten. Van gedweep met Hitler is hier gelukkig niets te merken. Maar als je vraagt naar die tijd, komen wel grote, op karton geplakte foto's vanachter de bar tevoorschijn met energiek voortstappende nazi-kopstukken op de dorpspaden van Brûly-de-Pesche. En de Führer-kom is achtergebleven.

Het is een plomp geval, oerdegelijk. Mochten er onverhoopt bommen vallen tijdens de schaft, dan zette je hem gewoon op je hoofd. Op de onderkant staat dat de kom is gebakken voor de Reichsarbeitsdienst bij Hutschenreuther in 1938.

Zou Hitler met de dobberende stukjes prei en wortel hebben gespeeld alsof het zijn tanks waren? Vast, in elk geval in gedachten. Zou hij hebben vermoed dat deze mok ooit de drinkbak zou worden van de herberghond? Want dat is het nu. Nee, vast niet.